Barok aan de Lek: Motetten uit de Thomaskirche

Zaterdag 27 juli 2024, 15:00 - 16:20 uur

Culemborg, Grote- of Barbarakerk

Alles groter weergeven?
[CTRL] [+] (Windows)
[command] [+] (Apple)

Barok aan de Lek: Motetten uit de Thomaskirche

Culemborg, Grote- of Barbarakerk, zaterdag 27 juli 2024, 15:00 - 16:20 uur

Info

Voordat J.S. Bach in 1723 de prestigieuze functie van Thomaskantor van Leipzig kreeg, gingen minstens zestien anderen hem voor. Wat was muzikale bakermat waar Bach op voortborduurde?

In dit concert hoort u veelstemmige koorwerken (motetten) uit de zeventiende eeuw, gecomponeerd door de Thomaskantors die Bach voorgingen en tijdgenoten. Deze motetten waren in de tijd van Bach al ongeveer een eeuw oud, desondanks waren ze nog volop te horen. De leerlingen van de Thomasschule waar Bach lesgaf, zongen deze muziek op school als onderdeel van hun muzikale opleiding en iedere week werd de zondagsdienst in de Thomaskircheingeluid met een uitvoering van een zeventiende-eeuws motet.

Van de Thomaskantors vóór Bach is de één nog onbekender dan de ander. Onze muzikale zoektocht naar de zeventiende-eeuwse klankwereld van Leipzig begint bij Sethus Calvisius (1556 – 1615), die naast zijn werkzaamheden als componist en astronoom ook een omvangrijke verzameling van zestiende-eeuwse motetten aanlegde. De zoektocht voert verder langs muziek van zijn opvolgers: Joh. H. Schein (1586 – 1630) die als een van de eersten de Italiaanse stijl wist te integreren in zijn Lutherse kerkmuziek, Tobias Michael (1592 – 1657), aangesteld in alle hevigheid van de Dertigjarige Oorlog (1618 – 1648), Sebastian Knüpfer (1633 – 1676) die de muziekcultuur in Leipzig opnieuw deed opbloeien na de oorlog en Johann Schelle (1648 – 1701) die met zijn koraalcantates en kerkmuziek met aria’s en recitatieven zoals in de opera de grenzen van de Lutherse muziektraditie verlegde.

Veel van de muziek die u in dit concert hoort is in de vergetelheid geraakt. Zo klinkt er een achtstemmig motet van Michael dat al eeuwen niet te horen is geweest en waarvan de muziek (zie foto) speciaal voor dit concert werd opgediept uit de kerkarchieven van Wittenberg. Ook hoort u onbekende motetten van Schein, geschreven voor de inauguratie van de stadsraad van Leipzig in 1629 en 1630, twee dramatische oorlogsjaren waarin het Lutherse Leipzig onder zware druk stond.

In dit concert hoort u het resultaat van een uitwisseling tussen musici uit Nederland en Leipzig. Een week lang wordt er in Leipzig samen onderzoek gedaan naar de historische uitvoeringspraktijk en de geschiedkundige context van de muziek die op het concertprogramma staat. Ook wordt het voormalige klooster Pforta in Naumburg bezocht waar tot op de dag van vandaag een kostschool is gevestigd die een recordaantal Thomaskantors heeft voortgebracht.